Κατηγορία: Ιστοσελίδες

“Η δικαίωση του υβριστή!”, από το aftodioikisi.gr

Πηγή: aftodioikisi.gr

Λίγες μέρες μετά τις εκλογές ο καθηγητής στο ΑΠΘ Ορέστης Καλογήρου απαναρτούσε από τον λογαριασμό του στο Facebook υβριστικές αναφορές του εναντίον του συναδέλφου του, πανεπιστημιακού, Στέλιου Στυλιανίδη. Είχε παραλάβει ένα εξώδικο με το οποίο ο καθηγητής κοινωνικής ψυχιατρικής στο Πάντειο τον ενημέρωνε ότι αν δεν επανορθώσει θα προχωρήσει στην κατάθεση αγωγής. Ο Ορ. Καλογήρου έκανε την επανόρθωση για να αποφύγει τις δικαστικές περιπέτειες και μάλιστα λίγους μήνες μετά, όπως ανακάλυψε η Εφημερίδα των Συντακτών, έκλεισε τον «αμαρτωλό» λογαριασμό του και άνοιξε νέο, που δεν κουβαλά τα τοξικά βάρη του παρελθόντος.

Το άρθρο που προκάλεσε την επίθεση Καλογήρου στον Στυλιανίδη είχε τίτλο «αντιΣΥΡΙΖΑ φανατισμός και η κουλτούρα του κακού» (Athens Voice). Eπειδή ο ίδιος υπήρξε φλογερός εκφραστής του αντιΣΥΡΙΖΑ φανατισμού, ο Καλογήρου έκανε έξαλλος και αφού διαολόστειλε τον Στυλιανίδη, αφού έκρινε ότι το άρθρο του κάνει «να φαίνεται ακόμη πιο γελοίο το άρθρο της συζύγου του» (της Αγγελικής Σπανού, «οι αντιΣΥΡΙΖΑ φίλοι μου), ισχυρίστηκε ότι ο Στυλιανίδης υπερασπίζεται τα σοβιετικά ψυχιατρεία στα οποία κλείνονταν οι αντιφρονούντες επί Μπρέζνιεφ. Επειδή ο Στυλιανίδης ως ψυχίατρος έχει δώσει μάχες για την αποασυλοποίηση και είναι γνωστοί οι αγώνες του για την κοινοτική ψυχιατρική θίχτηκε και έστειλε εξώδικο. Ο Ορ. Καλογήρου έβαλε την ουρά στα σκέλια.

Ολα αυτά όμως προφανώς δεν επηρεάζουν το επαγελματικό του μέλλον. Η υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως τον προτείνει για τη θέση του προέδρου του ΔΟΑΤΑΠ, αφού πρώτα πέρασε διάταξη για την εξίσωση των κολεγίων με τα δημόσια πανεπιστήμια. Επιβραβεύει έναν αντιΣΥΡΙΖΑ αγωνιστή που ξεπέρασε το ακαδημαϊκό μέτρο, για την ακρίβεια το ποδοπάτησε, όμως προσέφερε στη ΝΔ καλές υπηρεσίες.

“Πρόεδρος του ΔΟΑΤΑΠ ένας αντιΣΥΡΙΖΑ αγωνιστής του Facebook που διέπρεψε στον οπαδισμό;”, από το AnatropiNews

Πηγή: AnatropiNews

Κι όμως. Μπορεί ακόμη και ο ίδιος ο καθηγητής του ΑΠΘ Ορέστης Καλογήρου να προσπαθεί να κρύψει το διαδικτυακό παρελθόν του κατεβάζοντας τον λογαριασμό του στο Facebook και δημιουργώντας έναν νέο, άσπιλο, όμως φαίνεται πως η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως δεν έχει κανένα πρόβλημα με την τοξικότητα. Αντίθετα, την επιβραβεύει.

Ποια σχέση με το ακαδημαϊκό ήθος και ύφος έχουν οι ύβρεις και τα αγοραία σχόλια; Τι παράδειγμα δίνει στους φοιτητές του ένας καθηγητής που επιτίθεται απρόκλητα σε συνάδελφό του επειδή διαφωνεί πολιτικά μαζί του; Και τι μήνυμα δίνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη διορίζοντας πρόσωπα που επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κατέβασαν το επίπεδο της αντιπολιτευτικής κριτικής στον βούρκο του κανιβαλισμού και της δολοφονίας χαρακτήρων;
Είναι ενδεικτικό του επιπέδου δημόσιου λόγου στο οποίο κινούταν ο Ορ. Καλογήρου ότι αναγκάστηκε να ζητήσει συγνώμη από τον καθηγητή κοινωνικής ψυχιατρικής στο Πάντειο Στέλιο Στυλιανίδη αφού παρέλαβε το εξώδικό του.

Προκειμένου να αποφύγει την αγωγή ο προοριζόμενος για πρόεδρος του ΔΟΑΤΑΠ προσπάθησε να μαζέψει τα ασυμμάζευτα χωρίς μάλιστα να παραδέχεται ότι είχε πρόθεση εξύβρισης! Δηλαδή, ενώ υπάρχει ανάρτηση στην οποία κυριολεκτικά διαολόστελνε τον Στυλιανίδη, ο ίδιος εμφανίζεται να μην τα θεωρεί αυτά μεμπτά. Παρόλα αυτά, αφού ξέμπλεξε με την επανόρθωση από τις δικαστικές περιπέτειες που θα ακολουθούσαν κατέβασε τον λογαρισμό του προκειμένου, προφανώς, να εξαφανιστούν και άλλα δείγματα γραφής του εναντίον άλλων τους οποίους θεωρούσε αντιπάλους που πρέπει να εξοντωθούν ηθικά. Η κα Κεραμέως τον θεωρεί κατάλληλο να ηγηθεί ενός θεσμού που θα αποκτήσει τεράστια σημασία σε μια συγκρία εξίσωςη των κολεγίων με τα δημόσια πανεπιστήμια.

Ο καθηγητής στο ΑΠΘ Ορέστης Καλογήρου υποχρεώθηκε μετά από εξώδικο του Στέλιου Στυλιανίδη να ανακαλέσει και να αποαναρτήσει τις υβριστικές αναφορές του στον ψυχίατρο-ψυχαναλυτή και καθηγητή κοινωνικής ψυχιατρικής στο Πάντειο. Αφορμή για την επίθεση του Ο. Καλογήρου ήταν το άρθρο του Στ. Στυλιανίδη “ΑντιΣΥΡΙΖΑ φανατισμός και η κουλτούρα του κακού” (17/8/2018 στην Athens Voice).

Ο Ο. Καλογήρου δεν τις θεωρεί υβριστικές, όπως αναφέρει στην επανορθωτική του ανάρτηση, παρόλο που είναι παράδοξο να θεωρεί κανείς πολιτική κριτική σχόλια του τύπου “αει στο διάολο”. Σημειώνεται ότι ο Στ. Στυλιανίδης δεν έχει καν λογαριασμό στο Facebook και δεν ενεπλάκη σε κανενός είδους διάλογο μαζί του.

Οπως μας μετέφεραν συνομιλητές του Στ. Στυλιανίδη, που έχουν κρατήσει και τις επίμαχες αναρτήσεις τις οποίες παρουσιάζουμε, θίχτηκε ιδιαίτερα από τις αναφορές στα ψυχιατρεία της ΕΣΣΔ στα οποία εγκλείονταν ανιφρονούντες του καθεστώτος, έχοντας αφιερώσει 35 χρόνια από τη ζωή του σε αγώνες για την αποασυλοποίηση και τον εκδημοκρατισμό της ψυχιατρικής περίθαλψης.

Η σύζυγος στην οποία απαξιωτικά αναφέρεται ο κ. Καλογήρου είναι η δημοσιογράφος Αγγελική Σπανού, συγγραφέας του βιβλίου “Απαρατήρητοι” (κυκλοφόρησε τον Απρίλιο 2019 από τις εκδόσεις Πόλις), η οποία είχε δεχτεί λυσσαλέες επιθέσεις για το άρθρο της “οι αντιΣΥΡΙΖΑ φίλοι μου” (τον Αύγουστο 2018 στην Athens Voice).

“Οι αποκλεισμένοι στο ντιβάνι; Ανάγκη για μια νέα ψυχοκοινωνική κατανόηση και φροντίδα”, του Στέλιου Στυλιανίδη

Από την Athens Voice:

Χρειάζεται επειγόντως μια νέα κλινική προσέγγιση και μια νέα ηθική στη δόμηση μιας εναλλακτικής προσέγγισης της ψυχιατρικής φροντίδας.

«Μια χαρά είναι εδώ. Δεν είναι τίποτα. Μια χαρά κοιμάται έξω στο δρόμο κάποιος. Σου λέω εγώ, καλύτερα απ’ το σπίτι, γιατί το έχω περάσει». Αντριάν, άστεγος (από το βιβλίο του Στέλιου Φαρσαλιώτη «Κλινική του Εφήμερου: Μια ψυχαναλυτική προσέγγιση της ανεστιότητας», εκδόσεις ΑΡΜΟΣ). 

«Το παρόν είναι το μέλλον». (από τους «Λαντζέρηδες», του Μόρις Πάνιτς, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη στο Σύγχρονο Θέατρο) 

Η ψυχαναλυτική προσέγγιση μιας ανυπόφορης ψυχικής οδύνης όπως είναι ο παρατεταμένος και ακραίος κοινωνικός αποκλεισμός, η απόλυτη και διαιωνιζόμενη αβεβαιότητα, οδηγεί το άτομο στη συρρίκνωση, την ελαχιστοποίηση του εαυτού του. Ταυτόχρονα, η κατάρρευση της έννοιας της ταυτότητας, η ακραία αποξένωση απ’ αυτό που παλιά αποτελούσε ένα σταθερό σημείο αναφοράς μπορεί να αναδείξει αρχαϊκά άγχη, βία, επιθετικότητα αλλά και μια «ερωτικοποίηση» του ίδιου του αποκλεισμού (όπως το βίωμα του Ελληνορουμάνου Αντριάν). 

Ο αυτο-αποκλεισμός έχει σαν αποτέλεσμα μια βαθιά δυσλειτουργία σε σωματικό, ψυχικό και κοινωνικό επίπεδο: Το εφήμερο γίνεται πεπρωμένο, όπως έλεγε ο Φρόιντ. Το πρόσκαιρο και παροδικό ανατινάζει, κυριολεκτικά, την έννοια της κοινότητας, αναδεικνύει –άλλες φορές με σιωπηλό και άλλες με θορυβώδη τρόπο– την απουσία της εστίας, τόσο σαν εσωτερικό αντικείμενο, όπως και σαν εξωτερικό αντικείμενο, όπως αντιπροσωπεύεται από τον πολιτισμό και την κοινωνική συνοχή. 

Μιλάμε για αστέγους, για πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται σε μια διαρκώς μετέωρη, γκρίζα περιοχή, για ψυχικά ασθενείς εκτός πλαισίου φροντίδας, για εξαρτημένα άτομα εγκαταλειμένα στην τύχη τους, για πρώην κρατούμενους που δεν επανεντάχθηκαν, για ανθρώπους σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, για ανέργους χωρίς στήριξη και ελπίδα ανάκαμψης. 

Τρεις παρατηρήσεις:

Α. Κοινωνία και βίωμα 

Τη δεκαετία του ’70 ή ’80, παρά τις προφανείς συνδέσεις μεταξύ των ανθρωπιστικών επιστημών (κοινωνιολογία, κοινωνική ανθρωπολογία, κοινωνική ψυχολογία, ψυχανάλυση, φαινομενολογία), τα πράγματα έμοιαζαν αρκετά κστεγανοποιημένα σε επίπεδο συνδέσεων και ερμηνείας της πολυπλοκότητας. Ας ακούσουμε τα λόγια του Pierre Bourdieu, ενός από τους σημαντικότερους Γάλλους κοινωνιολόγους του 2οού αιώνα: «Η κοινωνιολογία ήταν ένα ορμητήριο εναντίον του βιώματος… Μου χρειάστηκε πολύς καιρός για να καταλάβω ότι η άρνηση του υπαρξιακού ήταν μια παγίδα… Η κοινωνιολογία, από τη συγκρότησή της, ήταν αντίθετη προς το μοναδικό, το προσωπικό, το υπαρξιακό. Εδώ βρίσκεται η ανικανότητα του κοινωνιολόγου να διερευνήσει ορισμένα κοινωνικά προβλήματα από τα οποία πάσχει η κοινωνία». 

Μπροστά μας ανοίγεται ένα τεράστιο και αχαρτογράφητο πεδίο ψυχοκοινωνικής κλινικής. Οι κοινωνιολόγοι καλούνται να στοχαστούν πως οι υπαρξιακές συγκρούσεις που εμφανίζονται στο ψυχολογικό επίπεδο έχουν τη γένεσή τους στην κοινωνική ιστορία του ατόμου, που βρίσκεται αντιμέτωπο με διαφορετικές κουλτούρες ή διαφορετικές τάξεις εξαιτίας της κοινωνικής του διαδρομής και της ιστορίας της ζωής του. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας και κοινωνικής φροντίδας καλούνται να ανακαλύψουν νέες ψυχοκοινωνικές παρμεβάσεις στήριξης των απαρατήρητων αυτού του περιθωρίου με δεδομένη τη δραματική έλλειψη πόρων. 

Στις μέρες μας, το άτομο περνά από ένα καθεστώς μόνιμης αναμονής και αβεβαιότητας, ακατάπαυστα, από προσδοκία σε προσδοκία, περιμένοντας συνεχώς, σε όλα τα πεδία της ζωής, ότι κάτι μπορεί να συμβεί. Η ψυχανάλυση, σαν συνεκτικό θεωρητικό σύστημα κατανόησης του ανθρώπινου ψυχισμού, έχει ανάγκη όπως η διψασμένη γη τη βροχή, τον χρόνο για να μπορεί κανείς να σκεφτεί, να αναστοχαστεί, να παρατηρήσει τι συμβαίνει μέσα του. Η μετα-νεωτερικότητα, αλλά και οι γενικότερες συνθήκες επισφάλειας, δεν επιτρέπουν σε καμία περίπτωση αυτή την πολυτέλεια.

Β.  Η δυσφορία στον σύγχρονο πολιτισμό

Στο γνωστό έργο του ο Φρόιντ, το 1930, σημείωνε: «Η οδύνη μάς απειλεί από τρεις πλευρές: α) από το ίδιο το σώμα, που καταδικασμένο να μαραθεί και να διαλυθεί δεν μπορεί καν να ανταπεξέλθει χωρίς τον πόνο και το άγχος ως σήματα κινδύνου, β) από τον εξωτερικό κόσμο, που μπορεί να μαίνεται εναντίον μας με πανίσχυρες, αμείλικτες και καταστροφικές δυνάμεις, και, τέλος, γ) από τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Την οδύνη που προέρχεται από αυτήν την πηγή, την αισθανόμαστε ίσως πιο επίπονα από οποιαδήποτε άλλη»

Ο Φρόιντ μιλούσε για ανεπάρκεια κανόνων της κοινωνικής οργάνωσης το 1930. Τι γίνεται, όμως, όταν σε συνθήκες ακραίου ψυχοκοινωνικού αποκλεισμού δεν υφίστανται ούτε κανόνες, ούτε υπηρεσίας, ούτε χώρος εργασίας, ούτε τόπος ζωής σαν κατοικία και σαν καταφύγιο ταυτόχρονα; Παλαιότερα, η ψυχιατρικοποίηση ή η παθολογικοποίηση της φτώχειας, της περιπλάνησης και του περιθωρίου έβρισκε απάντηση στην ίδρυση ιδρυμάτων/ασύλων, τα οποία είχαν σαν κύρια αποστολή όχι τη θεραπεία και την αποκατάσταση των ατόμων, αλλά τη διατήρηση της κοινωνικής τάξης μέσα από τη φύλαξη των περιθωριακών ατόμων που εν δυνάμει θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο για την κοινωνική συνοχή και παραγωγικότητα. Σήμερα, η ψυχοκοινωνική οδύνη εκφράζεται σε άτυπα δίκτυα, χωρίς κανόνες, χωρίς όρους, χωρίς περιορισμούς, χωρίς πλαίσιο, Μιλάμε για μια άμορφη μάζα που προσπαθεί να επιβιώσει σε συνθήκες εξαθλίωσης, επισφάλειας, επικινδυνότητας και τεράστιας ευαλωτότητας απέναντι σε μείζονες κινδύνους που απειλούν τη ζωή τους.

Η δυσφορία, λοιπόν, στον πολιτισμό σήμερα εγγράφεται σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο διάχυτου κοινωνικού αποκλεισμού. Ο ιδρυματισμός βρίσκεται και διαχέεται στην κοινότητα μέσα από τριχοειδή αγγεία και είναι επίπονος, επώδυνος, απελπιστικά ισχυρός απέναντι στην ανύπαρκτη διαπραγματευτική ισχύ των ανθρώπων. 

Μες στην πολυμορφία της σημερινής δυσφορίας του πολιτισμού, πολλαπλασιάζονται οι αποδιοπομπαίοι τράγοι χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα επανασυγκρότησης της πρωτόγονης ορδής (Τοτέμ και Ταμπού) παρά τις πολλαπλές και διαδοχικές θυσίες αυτών των «αποβλήτων». 

Ο Φρόιντ θεωρούσε ότι η προσωπική ανάπτυξη είναι το προϊόν αλληλεπίδρασης δύο τάσεων: «Από τη μια πλευρά η επιδίωξη της ευτυχίας, που θα την αποκαλέσουμε γενικά “εγωισμό”, και από την άλλη πλευρά η επιδίωξη της ένωσης με τα άλλα μέλη της κοινότητας, που θα την αποκαλέσουμε “αλτρουισμό”». Αυτή η αντίθεση μεταξύ εγωισμού και αλτρουισμού, προκειμένου να συγκροτηθεί το υποκείμενο, πώς εκφράζεται άραγε σήμερα; Πώς αυτή η βία, σε πρωτόγονο επίπεδο, όπως διατύπωνε ο Φρόιντ, θα μπορούσε να εξισορροπηθεί από τη δημιουργία κοινωνικών δεσμών, σημείων αναφοράς στον πολιτισμό, στην κοινωνική συγκρότηση, γύρω από μια μεγάλη αφήγηση σε μια εποχή ακραίας επισφάλειας και κατακερματισμού;

Γ.  Ποιο πλαίσιο, ποια φροντίδα

Οι αποκλεισμένοι καθρεφτίζουν την ίδια την ανεπάρκεια, τη φτώχεια και το έλλειμμα, τόσο της ψυχιατρικής φροντίδας όσο και της ίδιας της επιστημολογικής βάσης της ψυχιατρικής. Χρειάζεται επειγόντως μια νέα κλινική προσέγγιση και μια νέα ηθική στη δόμηση μιας εναλλακτικής προσέγγισης της ψυχιατρικής φροντίδας, η οποία να λαμβάνει υπόψη ότι η οδύνη δεν εκφράζεται μόνο ατομικά ούτε με όρους απλουστευτικής διάγνωσης, αλλά σε κοινωνικό δίκτυο, σε μια δεδομένη ιστορική πραγματικότητα. 

Το πολιτισμικό και κοινωνικό περιβάλλον διαμορφώνει τα ίδια τα ψυχιατρικά συμπτώματα και την κοινωνική έκφρασή τους. 

Για να υπάρξει ένα αυθεντικό πλαίσιο υποδοχής και ενσωμάτωσης του περιθωρίου απαραίτητες προϋποθέσεις είναι να σκεφτούμε πέρα από «πολιτικά ορθές» αντιλήψεις και συγκαλύψεις ποια είναι η δική μας βία απέναντι σ’ αυτά τα άτομα, ποιες είναι οι δικές μας προκαταλήψεις και να αναρωτηθούμε γιατί πραγματικά θέλουμε να βοηθήσουμε. 

Ποια πρέπει να είναι τα συστατικά στοιχεία αυτής της νέας κλινικής προσέγγισης; 

• Η διαπίστωση ότι πίσω από την οποιαδήποτε θορυβώδη συμπτωματολογία υπάρχει μια αφήγηση και μια δυνατότητα κατανόησης της δυσφορίας, του αδιεξόδου που μπορεί να εκφράζει ένα άτομο μέσα από τα συμπτώματά του. 

• Η προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ διάγνωσης – προτεινόμενης θεραπείας και πραγματικού κοινωνικού πλαισίου στο οποίο ζει το άτομο που θέλουμε να βοηθήσουμε με το εξατομικευμένο πλάνο που του προτείνουμε. 

• Όταν οι υπηρεσίες δεν επαρκούν, όταν οι πόροι δεν είναι ποτέ αρκετοί, όταν δεν υπάρχει κάλυψη από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, όταν οι κοινωνικοί δεσμοί είναι ρευστοί και εφήμεροι, τότε πρέπει να εφεύρουμε έξυπνες και ευέλικτες απαντήσεις σε δίκτυο οι οποίες να έχουν κάποιο νόημα για τη ζωή του ατόμου.

• Η περιθωριοποίηση και οι κοινωνικές ανισότητες δεν μπορούν να ενταχθούν στην προκρούστεια κλίνη της ψυχιατρικής διάγνωσης. Η ψυχιατρική φροντίδα οφείλει να αλλάξει και να απαντήσει στις σύγχρονες προκλήσεις και τα νέα αιτήματα: Ναρκισσιστικές διαταραχές, παθολογία του κενού, εξάρτηση από το διαδίκτυο, συγκάλυψη της ενδοοικογενειακής βίας, συν-νοσηρότητα, ιατρικοποίηση μέσω φαρμακοβιομηχανίας κάθε ψυχικής οδύνης, παθολογίες εικόνας σώματος. 

Πρέπει ο λόγος και το βίωμά μας να συνδέει τις απαντήσεις μας απέναντι στους κοινωνικά αποκλεισμένους σαν φορέας νοήματος αλλαγής και αφύπνισης από την παθητικότητά μας. Αν αυτό δεν γίνει με όρους διαφωτισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης, τότε η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, ο φονταμενταλισμός, ο εκφασισμός της κοινωνίας, αλλά και η αυτοκαταστροφικότητα θα επικρατήσουν οριστικά. 

Μια ψυχιατρική παρέμβαση: Ένας, δύο, πολλοί Joker (Σ. Στυλιανίδης | tvxs.gr 21/10/2019)

Πηγή: tvxs.gr

Ο φαύλος κύκλος ψυχικής διαταραχής – κοινωνικού αποκλεισμού – αδιεξόδου γίνεται όλο και πιο ορατός όσο μεγαλώνει η φτώχεια και μικραίνει το κράτος πρόνοιας. Ένας ψυχικά ασθενής μπορεί να περάσει τις κόκκινες γραμμές της κοινωνικής ορθότητας αν βρεθεί αβοήθητος, απομονωμένος και αντιμέτωπος με αλλεπάλληλες ταπεινώσεις και ματαιώσεις.

Ένας από τους λόγους που η ταινία Joker προκάλεσε τέτοια ένταση είναι ότι αναδεικνύει με έναν συγκλονιστικό τρόπο τη δύναμη της συνάντησης της ψυχικής ασθένειας με την κοινωνική οδύνη και την κοινωνική αλλοτρίωση.

Ότι έφτασαν κάποιοι υπάλληλοι του ΥΠΠΟ να καλέσουν σε παρέμβαση την ΕΛΑΣ και κάποιοι παρατηρητές να χειροκροτήσουν κάνει την ταινία εμβληματική και απόλυτα συμβολική των αρχετυπικών φόβων που προκαλεί η πιθανότητα ταύτισης με τους “καταραμένους” που πολλοί θέλουν να τους αφανίσουν, νομίζοντας ότι έτσι θα αφανίσουν τον κίνδυνο να πέσουν και αυτοί στο ίδιο πηγάδι.

Η φωλιά του κούκου δεν είναι πια μόνο το ψυχιατρείο αλλά η ίδια η κοινωνία με τις ακραίες ανισότητες, με τους μηχανισμούς αποκλεισμού της διαφορετικότητας, με την περιθωριοποίηση των οικονομικά αδύναμων, με τον εξαναγκασμό των “κάτω” σε αγώνα επιβίωσης και όχι πραγματικής ζωής.

Το φιλμ μας βάζει από την αρχή σε μια θέση μεταξύ αποστροφής και σαγήνης, μπροστά στην συνταρακτική εικόνα του Χοακίν Φίνιξ στο ρόλο του Αρθουρ Φλεκ. Λέει κάπου: “Ελπίζω ο θάνατός μου να έχει μεγαλύτερο νόημα απ’ όσο η ζωή μου” και “Ελπίζω νεκρός να μαζέψω περισσότερα κέρματα απ’ όσα ζωντανός”.

Υπάρχει πιο αξιόπιστη διατύπωση για την υπαρξιακή του απελπισία από αυτές τις δύο φράσεις; Η κοινωνία θέλει με κάθε τρόπο να κανονικοποιήσει τη θορυβώδη και ανοίκεια ψυχική διαταραχή. Ο Joker το βιώνει με δραματικό τρόπο λέγοντας: “Το παράξενο είναι ότι ζητούν από εμάς που έχουμε κάποια ψυχική διαταραχή να συμπεριφερόμαστε σαν να μην την έχουμε”.

Το ψυχικό έργο που απαιτείται για να παραστήσει κάποιος με τόσο έντονη ψυχική οδύνη τον “κανονικό” είναι τεράστιο, εξαντλητικό, απάνθρωπο. Είναι αυτή η διαδικασία απανθρωποποίησης, συνδυασμός κοινωνικού στιγματισμού και αυτοστιγματισμού, που συναντά την ψυχική διαταραχή.

Η διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας αποσυνδετικού τύπου είναι και σπάνια και αμφιλεγόμενη. Ο Τζόκερ αναγκάζεται να επιλέξει μια προσωπικότητα που χαμογελά διαρκώς, που αρνείται να κλάψει, αρνείται να πονέσει, προσπαθώντας να κάνει, ανεπιτυχώς, τους άλλους να γελάσουν. Η άλλη προσωπικότητα, βαθιά καταθλιπιτική, αναπτύσσεται μέσα από την παθολογική εξάρτηση από μια ανήμπορη μητέρα, η οποία δίνει την εντύπωση ότι παρασύρει τον γιο της σε ένα μελαγχολικό βάραθρο. Η αγωνιώδης αναζήτηση του άγνωστου πατέρα επιδεινώνει σε ακραίο βαθμό τη ματαίωση και την απελπισία.

Ο Joker αναρωτιέται στην κοινωνική λειτουργό που συναντά για να πάρει τα φάρμακά του “αν υπήρξε ποτέ”. Το υπαρξιακό αυτό κενό σχετίζεται με την μη εγγραφή του, συμβολική και πραγματική, σε έναν κοινωνικό χώρο, σε μια οικογένεια, σε ένα υποστηρικτικό δίκτυο. Όταν οι προσπάθειες επαγγελματικής επιβίωσης πέφτουν στο κενό, όταν η ταπείνωση, ο εξευτελισμός, η εξαθλίωση υπερβαίνουν κάθε όριο, όταν δεν έχει πια πρόσβαση σε φάρμακα, τότε ο Joker αποφασίζει να αντιδράσει φθάνοντας στα άκρα. Σκοτώνει για να υπάρξει ο ίδιος, για να δώσει κάποιο νόημα στη ζωή του, τιμωρώντας -παράλογα- αυτούς που τον ταπείνωσαν.

Ποια είναι η απάντηση που δίνει η κοινωνία σε μια τέτοια παρέκκλιση; Σχεδόν καμία. Η κοινωνική λειτουργός κάνει στερεότυπα και μηχανικά τη δουλειά της, αδυνατεί να ακούσει τον άνθρωπο που έχει απέναντί της και απλά μεσολαβεί, γραφειοκρατικά, για να παίρνει τα φάρμακά του. Ωστόσο, και αυτή η πενιχρή βοήθεια παύει να υπάρχει γιατί καταργείται η υπηρεσία της. Το κοινωνικό κράτος σε ένα φιλελεύθερο ανταγωνιστικό περιβάλλον είναι ένα περιττό έξοδο. Όλα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο εξορθολογισμού προς όφελος της οικονομικής «ανάπτυξης». Οι κολασμένοι είναι περιττό βάρος. Όπως και το κοινωνικό κράτος και οι υπηρεσίες υγείας και ψυχική υγείας, που θα έπρεπε να τους στηρίζουν. Who cares?

Η κοινωνική εντολή που δίνεται στην ψυχιατρική και στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας είναι αυτή του κοινωνικού ελέγχου της διαφορετικότητας μέσα από διαγνωστικές-ψυχιατρικές ταξινομήσεις. Τα ταξινομητικά συστήματα της ψυχιατρικής μοιάζουν ανεπαρκή να απαντήσουν σε μια τέτοια πολυπλοκότητα η οποία κρύβεται πίσω από τη διάγνωση.

Η συνάντηση ψυχικής διαταραχής και κοινωνικής οδύνης στην εποχή της μετανεωτερικότητας, της ρευστότητας των κοινωνικών δεσμών, θέτει μια σειρά από ερωτήματα τα οποία μια νέα κλινική και ψυχοπαθολογική προσέγγιση οφείλει να απαντήσει. Ήδη το 1961 ο Φουκώ προφητικά έγραφε: “Στην εποχή μας η τρέλα φιμώνεται μέσα στη μακαριότητα μιας επιστημονικής γνώσης η οποία την αναλύει τόσο υπερβολικά ώστε στο τέλος την ξεχνάει”

Ο τρελός είναι σίγουρα τρελός αλλά την ίδια στιγμή είναι και όμοιος. Και εφόσον είναι ένας όμοιος, η αλήθεια της τρέλας μπορεί να είναι η αλήθεια της ίδιας της υποκειμενικότητας.

Οι Joker καθρεφτίζουν την ίδια την ανεπάρκεια, τη φτώχεια και το έλλειμμα, τόσο της ψυχιατρικής φροντίδας όσο και της ίδιας της επιστημολογικής βάσης της ψυχιατρικής. Χρειάζεται επειγόντως μια νέα κλινική προσέγγιση και μια νέα ηθική στη δόμηση μιας εναλλακτικής προσέγγισης της ψυχιατρικής φροντίδας, η οποία να λαμβάνει υπόψη ότι η οδύνη δεν εκφράζεται μόνο ατομικά ούτε με όρους απλουστευτικής διάγνωσης, αλλά σε κοινωνικό δίκτυο, σε μια δεδομένη ιστορική πραγματικότητα.

Το πολιτισμικό και κοινωνικό περιβάλλον διαμορφώνει τα ίδια τα ψυχιατρικά συμπτώματα και την κοινωνική έκφρασή τους.

Ποια πρέπει να είναι τα συστατικά στοιχεία αυτής της νέας κλινικής προσέγγισης;

  • Η διαπίστωση ότι πίσω από την οποιαδήποτε θορυβώδη συμπτωματολογία υπάρχει μια αφήγηση και μια δυνατότητα κατανόησης της δυσφορίας, του αδιεξόδου που μπορεί να εκφράζει ένα άτομο μέσα από τα συμπτώματά του.
  • Η προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ διάγνωσης-προτεινόμενης θεραπείας και πραγματικού κοινωνικού πλαισίου στο οποίο ζει το άτομο που θέλουμε να βοηθήσουμε με το εξατομικευμένο πλάνο που του προτείνουμε.
  • Όταν οι υπηρεσίες δεν επαρκούν, όταν οι πόροι δεν είναι ποτέ αρκετοί, όταν δεν υπάρχει κάλυψη από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, όταν οι κοινωνικοί δεσμοί είναι ρευστοί και εφήμεροι, τότε πρέπει να εφεύρουμε έξυπνες και ευέλικτες απαντήσεις σε δίκτυο οι οποίες να έχουν κάποιο νόημα για τη ζωή του ατόμου.
  • Η περιθωριοποίηση και οι κοινωνικές ανισότητες δεν μπορούν να ενταχθούν στην προκρούστεια κλίνη της ψυχιατρικής διάγνωσης. Η ψυχιατρική φροντίδα οφείλει να αλλάξει και να απαντήσει στις σύγχρονες προκλήσεις και τα νέα αιτήματα: Ναρκισσιστικές διαταραχές, παθολογία του κενού, εξάρτηση από το διαδίκτυο, συγκάλυψη της ενδοοικογενειακής βίας, συν-νοσηρότητα, ιατρικοποίηση μέσω φαρμακοβιομηχανίας κάθε ψυχικής οδύνης, παθολογίες εικόνας σώματος.

Το σώμα εκτός από αντικείμενο ερωτισμού, σεξουαλικότητας, αυτοθαυμασμού, σαγήνης πρέπει να γίνει και “δημόσιο”. Πρέπει να εφεύρουμε έναν λόγο κατανοητό που να κινητοποιεί συνέργειες, δίκτυα αλληλεγγύης, να υποστηρίζει τη λογική, την ανθρωπιά, τη δημιουργία κοινωνικών δεσμών.

Πρέπει ο λόγος και το βίωμά μας να συνδέει τις απαντήσεις μας απέναντι στους κοινωνικά αποκλεισμένους σαν φορέας νοήματος αλλαγής και αφύπνισης από την παθητικότητά μας. Αν αυτό δεν γίνει με όρους διαφωτισμού και κοινωνικής αλληλεγγύης, τότε η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, ο φονταμενταλισμός, ο εκφασισμός της κοινωνίας, αλλά και η αυτοκαταστροφικότητα θα επικρατήσουν οριστικά.

Ακόμη και αν οι ανήλικοι δεν δουν τον Joker στο σινεμά, θα τον δουν στο δρόμο.

* Ο Στέλιος Στυλιανίδης είναι Καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών της Αθήνας. Έλαβε την ειδικότητα της Ψυχιατρικής στη Γαλλία (Paris XII). Είναι ιδρυτής και Επιστημονικός Διευθυντής (2005-2015) της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (Ε.Π.Α.Ψ.Υ.).

Δρ. Στέλιος Στυλιανίδης: «Η Ψυχική Υγεία στην Ελλάδα είναι ο φτωχός συγγενής. Έχουμε το αρνητικό ρεκόρ της Ευρώπης», της Τζίνας Δαβιλά

Πηγή: iporta.gr

Το ευαίσθητο κομμάτι της Ψυχιατρικής απαιτεί επιστήμονες διορατικούς, ενεργητικά ευαίσθητους, οξυδερκείς, με το βλέμμα στραμμένο τόσο στους ψυχικά ασθενείς, όσο και στον τρόπο εκπαίδευσής του κοινωνικού πλαισίου για την επανένταξή τους στην κανονική ζωή. Στην Ελλάδα οι Ψυχίατροι που έχουν εγγενή, μα και επιστημονικό σεβασμό στην Επιστήμη τους και στους ψυχικά ασθενείς είναι λίγοι γι’αυτό και ο τομέας αυτός βρίσκεται ακόμη σε βήμα μετέωρο: εν δυνάμει εξελικτικός, μα εγκλωβισμένος σε γρανάζια της χώρας μας. Πολιτικά, Κοινωνικά, συνεργατικά.  Ο Καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο κος Στέλιος Στυλιανίδης, Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής και Ιδρυτής ιδρυτής/ Επιστημονικός Διευθυντής (2005-2015) της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας και την ημερίδα που διοργάνωσε η ΠΑΝΑΚΕΙΑ, Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, πρότυπη Δομή Ψυχικής Υγείας  στη Ρόδο υπό τον Δρ Αναστάσιο Πλατή, φιλοξενήθηκε στην εκπομπή «Πρόσωπα και Τραγούδια» του «Παλμού 99.5» στις 14 Οκτωβρίου 2019. Τον ευχαριστώ θερμά για τον διαφωτιστικό τρόπο που προσέγγισε τούτο τον δύσκολο τομέα των Ψυχικά Ασθενών. Στο τέλος ακολουθεί το ηχητικό αρχείο. 

ΤΔ 


«Κάθε 40 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος στον πλανήτη αυτοκτονεί. Ιλιγγιώδες το νούμερο.

Πολλά πράγματα μπορούν να γίνουν ώστε να μην φτάνουν οι άνθρωποι σ’ένα ακραίο σημείο, τερματισμού της ζωής τους.

Νησίδες καλής πρακτικής  υπάρχουν και στην χώρα μας, όπου δείχνουν ότι μια άλλη ψυχική φροντίδα είναι εφικτή  δίπλα στον ασθενή, στην οικογένεια, στον πολίτη και μακρυά από τα απάνθρωπα άσυλα, τη βία και την εγκατάλειψη. Πρακτικές που μας κληροδότησε ο προηγούμενος αιώνας.

Αφορμή για την μεγάλη προσπάθεια της Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στη χώρα μας ήταν το σκάνδαλο της Λέρου τη δεκαετία του 1980.  Το άσυλο της Λέρου απετέλεσε την αποθήκη των αποθηκών. Οι αζήτητοι που δεν πληρούσαν τα ιατρικά κριτήρια για το θεραπευτήριο, εστάλησαν στη Λέρο γιατί δεν είχαν πού να τους πάνε. Η «οικονομία» του συστήματος δημιούργησε την αποθήκη ψυχών στη Λέρο που έγινε παγκόσμιο σκάνδαλο και από κει ξεκίνησε και στην Ελλάδα η προσπάθεια μεταρρύθμισης του πώς βλέπουμε την Ψυχιατρική. Αποβιβαστήκαμε νύχτα 13 Οκτωβρίου 1988, με 8 μποφόρ ομάδα Ψυχιάτρων από Ιταλία, Ολλανδία, μια Σκανδιναβική χώρα, Ελβετία, Ελλάδα. Δακρύσαμε όταν το επόμενο πρωϊνό είδαμε οι φύλακες να πλένουν τους γυμνούς εγκλεισμένους με μάνικα από μακρυά για να μην κολλήσουν τη νόσο και να τους πετούν ένα κομμάτι κρέας και ένα κομμάτι ψωμί για να φάνε. Έπεφταν σαν σκυλιά πάνω στο κρέας και το ψωμί. Έκτοτε έχουν γίνει βήματα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μιλάμε για ολοκληρωμένη Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση.  Γι’ αυτό μιλώ για μετέωρο βήμα.

Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση την Ελλάδα έχει σοβαρά ελλείμματα.  Ακόμα και σήμερα το όλο ενδοψυχιατρικό  Σύστημα (Ψυχιατρικά Τμήματα στα Γενικά Νοσοκομεία και στις Δομές που έχουν ιδρυθεί Δρομοκαΐτειο, Δαφνί και Θεσσαλονίκη), δεν λειτουργεί συντονισμένα, συνεκτικά  μεταξύ των Φορέων σε συνεργασία με τις κοινοτικές υπηρεσίες. Είναι ένα Σύστημα που δεν λειτουργεί με τις ανάγκες του πληθυσμού, δεν υπάρχει ισότιμη ανάπτυξη σε διάφορες περιοχές, υπάρχουν προβλήματα ηγεσίας (ποιος παίρνει αποφάσεις), έλλειμμα εκπαίδευσης, σοβαρότατα ελλείμματα στη φροντίδα ομάδων-παιδιά, έφηβοι, Γ’ ηλικία (τις αποκαλώ αδικημένες ομάδες)- δεν υπάρχουν μηχανισμοί διασφάλισης και αξιολόγησης αυτού που γίνεται, λίγες έρευνες έχουν γίνει  και τέλος υπάρχουν σοβαρά προβλήματα παραβιάσεως των βασικών Δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών. Ένα εξ αυτών είναι ο τεράστιος αριθμός των αναγκαστικών νοσηλειών.  Επί του συνόλου 100 νοσηλειών που γίνονται σε ετήσια βάση, πάνω από το 60% γίνεται καταναγκαστικά. Αυτό είναι στίγμα για την ελληνική κοινωνία, άρα είμαστε το αρνητικό ρεκόρ της Ευρώπης .

Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι το σύστημα δεν λειτουργεί και υπάρχει μια  εύκολη γραφειοκρατικοποίηση του ζητήματος της αναγκαστικής νοσηλείας, δηλαδή ένας ή δυο συγγενείς πρώτου βαθμού πηγαίνει στον εισαγγελέα  λέγοντας ότι το μέλος της οικογένειάς τους αρνείται να θεραπευτεί, ο εισαγγελέας διατάσσει σε ψυχιατρικό κατάστημα και με εισαγγελική εντολή την προσαγωγή του, στη συνέχεια εύκολα συντάσσονται οι ιατρικές βεβαιώσεις όπου πιστοποιούν την επικινδυνότητα του ασθενούς προς τον εαυτό του ή τρίτους  και γίνεται η προσαγωγή του ασθενούς σε ειδικό ψυχιατρικό κατάστημα με συνοδεία αστυνομίας και με χειροπέδες. Με αυτό τον τρόπο γίνεται η ένταξη του ασθενούς ακούσια στο ψυχιατρικό τμήμα Γενικού Νοσοκομείου. Δύο παρατηρήσεις:

α) η παθολογία του ασθενούς πάρα πολύ συχνά δεν συνάδει καθόλου με αναγκαστική νοσηλεία. Θα μπορούσε να κρατηθεί στην κοινότητα αν υπήρχαν σοβαρές και αξιόπιστες συνθήκες και να σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, τους στενούς συγγενείς και το ευρύτερο περιβάλλον, χωρίς να αναγκαστεί ο άνθρωπος να στερηθεί την ελευθερία του.

β) Οι πολιτικοί δεν έχουν καμιά ιδέα για όλο αυτό. Πανικοβάλλονται αν έρθουν οι ίδιοι αντιμέτωποι με δικό τους παιδί. Όταν λόγω χάρη συμβεί ένα  οξύτατο επεισόδιο και η λύση είναι μόνο το Ψυχιατρείο ή η μηχανική καθήλωση σ’ένα γενικό τμήμα ψυχιατρικού νοσοκομείου. Αυτό είναι στίγμα για την Ελλάδα στην Ευρώπη του 2019.

Στην ατζέντα  του Υπουργείου Υγείας η Ψυχική Υγεία είναι όχι μια άμεση προτεραιότητα, αλλά στο τέλος της ιατρικής λίστας. Είναι ο φτωχός συγγενής σε επίπεδο χρηματοδότηση αλλά και μέριμνας. Ό,τι έγινε στην Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση έγινε μέσα από τον βολονταρισμό μερικών συνάδελφων που το πίστεψαν πολύ εδώ και 35 χρόνια και  κατόπιν της πίεσης της ΕΕ. Δεν είχαμε στην Ελλάδα ένα αυτόνομο κίνημα των τοπικών κοινωνιών, εντολής δηλαδή για μείωση του κοινωνικού ελέγχου, των εγκλεισμών, της βίας και παράλληλα ενίσχυση της κοινοτικής φροντίδας.

Επί παραδείγματι δυο συμπεράσματα από τη Ρόδο:

α) έγινε από την ΠΑΝΑΚΕΙΑ μια ημερίδα για την Ψυχική Υγεία. Αν και προσεκλήθησαν, δεν ήταν παρόντα τα βασικά μέλη που στελεχώνουν την Μονάδα Ψυχιατρικής Φροντίδας του Νοσοκομείου Ρόδου, δηλαδή η ηγεσία. Είναι πολύ αρνητικό σημείο. Προσεκλήθηκαν και δεν ήρθαν. Η τοπική κοινωνία θα πρέπει να κουβεντιάσει σοβαρά την έλλειψη συνεργασίας σύμπραξης της εξαιρετικής Μονάδας του κου Αναστασίου Πλατή που είναι αξιόπιστη και αποτελεσματική με τον τομέα της Ψυχιατρικής. Η πολύ καλή δουλειά που γίνεται από την ΠΑΝΑΚΕΙΑ σε επίπεδο κλινικό και αποκαταστασιακό δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη.

β) η απουσία της τοπικής κοινωνίας. Η Ρόδος ήταν και είναι από τα πιο πλούσια νησιά της χώρας. Έχει απίστευτα έσοδα εδώ και δεκαετίες από τον Τουρισμό. Δεν επιτρέπεται να μην χρηματοδοτείται από τους τοπικούς παράγοντες και φορείς της Ρόδου, τοπική αυτοδιοίκηση και Δημόσιο, μια μονάδα κινητής φροντίδας υποβοηθητική της ΠΑΝΑΚΕΙΑ. Επιτρέπεται να μην χρηματοδοτούνται κοινές δράσεις με την ΠΑΝΑΚΕΙΑ;  Αυτά δείχνουν ένα έλλειμμα κοινωνικής ευαισθησίας και ευθύνης . Σκύβουμε στο πρόβλημα όταν το ζήτημα είναι κοντά μας. όπως λένε και οι Άγγλοι: «Έξω από την αυλή μου να είναι το πρόβλημα και είμαι Δημοκράτης.  Σκύβουμε στο πρόβλημα όταν είναι μέσα στην αυλή μου».

Όταν υπάρχει ένα σχέδιο ολιστικό φροντίδας για τον πάσχοντα και έγκαιρη και πρώιμη παρέμβαση, μπορούμε να έχουμε θετικότερη έκβαση για να μην καταλήγει ο ψυχικά ασθενείς κάθε τρεις και λίγο στο ψυχιατρείο. Αυτό αποτελεί και το στίγμα για τον ίδιο και την οικογένεια και κυρίως για τη δική του αυτοεκτίμηση.

Αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση: στη ψυχική και μάλιστα σοβαρή ψυχική διαταραχή τίποτα δεν είναι εύκολο. Αλλά έχουν αποδείξει οι καλές πρακτικές του εξωτερικού και της Ελλάδας ότι αν υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες, δηλαδή μια πρόθυμη και καλά εκπαιδευμένη ομάδα ψυχικής υγείας, διακλαδική με όλες τι ειδικότητες γιατρό ψυχίατρο, ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, κοινοτικό νοσηλευτή και εθελοντές λογοθεραπευτή λ.χ, αν υπάρχει κοινοτική στήριξη (να έχει υποστηρικτικό δίκτυο), να μπορεί ο ασθενής να εκφράσει την τρέλα του χωρίς στιγματισμό, όταν εξέρχεται από το τούνελ της υποτροπής της ασθένειάς του με ψυοθεραπεία  να μην συναντά σκληρότητα, θυμηδία, γέλωτα, απόρριψη, κοινωνικό αποκλεισμό γιατί η  υποτροπή δεν είναι μια ισόβια κατάσταση. Αυτό του δημιουργεί ανασφάλεια και δημιουργείται ένα φαύλος κύκλος που είναι στο χέρι μας να τον σπάσουμε. Στο άσυλο είναι όλα εύκολα, υπό έλεγχο με βαρύτατες δόσεις φαρμάκων και μηχανικές καθηλώσεις. Η δουλειά του  ψυχιάτρου είναι  βγαίνει από το άσυλο και αναμετριέται με όλες τις δυσκολίες που προανέφερα χρησιμοποιώντας μια μεθοδολογία σοβαρή που  μπορεί να ανατρέψει την κατάσταση προς όφελος των ασθενών. Υπάρχει ευθύνη της κοινωνίας.

Η περίπτωση Τοπαλούδη: Δεν έχει συζητηθεί σοβαρά από τα Ροδιακά μέσα τι είναι αυτό που γέννησε κάτι τέτοιο. Οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας είναι πιο επικίνδυνοι από τον μύθο της επικινδυνότητας των ψυχικά ασθενών.

Ακολουθεί όλη συζήτηση με τον κο Στυλιανίδη στο 30ο λεπτό.